KËRKIMI I DITURISË ËSHTË OBLIGIM

0
269

Nga ENES IBN MALIKU(r.a.) transmetohet se Muhamedi (alejhi selam) ka thënë:
“Kërkimi i diturisë është farz (obligim) për çdo musliman.”

DIJETARËT ISLAMË KANË DHËNË DISA MENDIME PËR DITURITË QË DUHET TË MËSOHEN

  1. Fukahatë kanë thënë se dituria që duhet të mësohet është fikhu, sepse nëpërmjet fikhut dihet çka është hallall e çka haram.
  2. Mufesirët dhe muhadithinët kanë thënë se dituria që duhet të mësohet ka të bëjë me Kur’anin dhe Muhamedin (alejhis selam).
  3. Dijetarët sufistë kanë thënë se dituria në fjalë nënkupton diturinë e sinqeritetit dhe dobësive të (zemrës së) njeriut.
  4.  Dijetarët e akaidit kanë thënë se këtu është për qëllim ILMU KELAMI – mësim besimi në ALLAHUN xheleshanuhu.

DIJETARËT ISLAMË I KANË NDARË OBLIGIMET NË DY GRUPE:

1. Farzi Ajn – Obligimi personal
2. Farzi Kifaje – Obligim shoqëror

FARZI AJN: Është ai farz të cilin duhet ta zbatojë patjetër çdo musliman, p.sh.: theksimi i shehadetit, falja e namazit, agjërimi i ramazanit, zeqati dhe haxhi (kush ka mundësi).

FARZI KIFAJE: Është ai farz i cili bartet si detyrë mbi tërë bashkësinë muslimane. Nëse një grup e kryen atë punë, të tjerët lirohen, p.sh.: mësimi i medicinës, matematikës, falja e namazit të xhenazes, xhihadi për mbrojtjen e atdheut etj.
Në Islam disa dituri janë të lavdëruara e disa të urryera, p.sh. lavdërohet mësimi i historisë, biologjisë etj., ndërsa urrehet mësimi i sehireve dhe i çdo gjëje që është në dëm të shoqërisë.

DITURIA E SHERIATIT NDAHET NË DY GRUPE:

1. EL USUL – BAZAT E SHERIATIT – dituria rreth Kur’anit dhe Hadithit (fjalëve të Muhamedit alejhi selam).

2. EL FURU’E – DEGËZIMET, sikurse edhe mësimi i Nahvit – Sintaksës. Këto
konsiderohen metodat për të kuptuar Kur’anin dhe Hadithin. Në përgjithësi, dituritë e sheriatit, me të gjitha degëzimet e tij, janë të lavdëruara tek Allahu xhel-le-shanuhu (EL ULUM EL MAHMUDETU).

Zemra e muslimanit duhet të ketë frikë vetëm ndaj Allahut (xhel-le-shanuhu), duhet t’i lutet vetëm Atij, duhet të jetë i kënaqur me caktimin e Tij, duhet të jetë e mbushur me drejtësi dhe sinqeritet etj.

Prej dijetarëve islamë, që i kanë poseduar këto cilësi, mund të përmendim: SUFJAN ETH – THEURIUN, IMAM EBU HANIFEN, SHAFIUN, MALIKIUN, AHMEDIN etj.
Disa dijetarë islamë, kur flasin për ligjet e sheriatit, trajtojnë në përgjithësi disa probleme që ndodhin rrallë, si p.sh. shkurorëzimi, mirazi etj. Ata iu kushtojnë më shumë rëndësi këtyre problemeve, e kur vjen puna te sinqeriteti i muslimanit ndaj caktimit të Allahut xhel-le-shanuhu dhe te ruajtja ndaj formalitetit, ata flasin pak për këto probleme të rëndësishme.

IMAM HASAN EL BASRIU thotë:

“I mençur është ai i cili nuk e lidh zemrën e tij me këtë dynja (jetë), por synon ahiretin, e ruan fenë e tij, është i saktë në ibadete, e ruan gjuhën e tij nga cenimi i nderit të muslimanëve, nuk lakmon pasurinë e të tjerëve dhe i këshillon të tjerët për të mirë.”

DITURITË E LAVDËRUARA

Dituritë e lavdëruara ndahen ne dy grupe:

1. DITURIA tepër e lavdëruar – është ajo dituri e cila ka të bëjë me qenësinë e Allahut (xhel-le-shanuhu), me cilësitë dhe me punët e Tij. Këtë dituri duhet ta kërkojë secili, sepse nëpërmjet kësaj diturie ai fiton kënaqësinë e ahiretit. Kjo dituri është një det i pafundmë, të cilit nuk kemi mundësi t’i dalim në skaj, mirëpo secilit duhet t’i mësojmë sa t’ia bëjë nasib Allahu (xhel-le-shanuhu).

2. DITURIA e lavdëruar pjesërisht – është ajo dituri e cila i përket farzit kifaje, prandaj bëhuni njëri prej dy personave: ose ndihmoje veten tënde ose ndihmoji tjetërkujt, mbasi e ke kryer punën tënde. Mjerë për ty të punosh për tjetërkënd pa përmirësuar veten tënde.
Mundohu që, së pari, ta përmirësosh dhe ta pastrosh brendinë tënde nga cilësitë e urryera, si: zilia (HASEDI), formaliteti (RIJA), mendjemadhësia (KIBRI), syri i pangopur lakmitar (El HISR) etj.

Nuk bën ta zbatojmë farzin kifaje pa i kryer obligimet e lartpërmendura AJN, sepse është çmenduri ta përmirësosh tjetërkënd dhe ta lësh pa pastruar veten tënde,
sikurse p.sh. një njeri që i janë futur akrepat dhe insektet në rrobat e tij dhe ai mundohet t’ia largojë mizat tjetërkujt.

Së pari duhet të fillosh me librin e Al1ahut (xhel-le-shanuhu), mandej me sunetin e Muhamedit (alejhi selam), pastaj me dituritë rreth Kur’anit (Tefsir), më pas me Texhvidin.

Po ashtu, duhet të vazhdosh me termat e posaçëm: MUHKEM dhe MUTESHABI – ajetet e qarta dhe të paqarta, NASIH dhe MENSUH – anulues dhe i anuluar, ES BAB EN NUZUL – shkaqet e zbritjes së ajeteve. Më pas duhet të vazhdosh me njohuritë rreth sunetit MUSTALAHU EL HADITH – Terminologjia rreth hadithit.

Mundi nuk duhet të shpenzohet veç në një drejtim, sepse dituria është e madhe, kurse jeta është e shkurtër. Dituritë që i përmendëm janë mjete ndihmëse për një qëllim më të lartë, e ky qëllim është kënaqësia e Allahut (xhel-le-shanuhu).

DIJETARI QË NUK E SHEH DOBINË E DIJES SË VET

Duhet ta kesh gjithmonë parasysh se çdo polemikë apo dialog, që bëhet me qëllimin e mburrjes apo mendjemadhësisë, është burim kryesor për vetitë e këqija. Zemra e personit të këtij lloji është shumë vështirë që të shpëtojë nga KIBRI.

Për çfarë arsye ?

Për shkak se qëllimi i tij është që ta mposhtë kundërshtarin. Ai mendon për veten e tij se kinse po di diçka. Por zemra e tij është shumë vështirë të shpëtojë nga RIJA (formaliteti), sepse shumica e atyre që bëjnë dialog me shokët e tyre kanë për qëllim që të tregojnë se fituan dhe i mposhtën të tjerët, dhe nuk synojnë që të tregohet e vërteta – haku.

Ata kanë për qëllim që të lavdërohen prej njerëzve kur korrin sukses ndaj kundërshtarit. Ata e shkrijnë jetën e tyre për disa çështje të çuditshme, vetëm për të dialoguar me shokët e tyre se kinse dinë diçka, e jo për të mësuar diturinë e ahiretit.

 

Prof. Dr. Hfz. Hajredin HOXHA

DORACAK ME RËNDËSI PËR FILLESTARËT NE KËRKIMIN E DITURISË